Jak szukać dorywczego i nieźle płatnego zajęcia

Kryzys trwa i o znalezienie stałej pracy wciąż bardzo trudno. Jeśli więc nie możesz znaleźć pełnoetatowego zajęcia, spróbuj zainteresować się pracą tymczasową. To też może być przyzwoite źródło dochodów, i to wcale nie mniejszych niż na etacie. Elastyczne zatrudnianie pracowników to również sposób na przetrwanie wielu firm.

Minusy i plusy

O pracę tymczasową może być łatwiej niż o stałą, bo pracodawcy na razie nie planują wzrostu zatrudnienia. A jeśli już muszą kogoś przyjąć, np. do pilnego zamówienia, to sięgają właśnie po pracowników tymczasowych, z którymi zawierają umowy na czas wykonania konkretnego zadania.

Oczywiście, praca tymczasowa ma minusy, bo z założenia jest przeważnie krótkoterminowa, choć zgodnie z obowiązującymi przepisami, na rzecz tego samego pracodawcy moż-na wykonywać zadania nawet przez 12 miesięcy.

Pamiętaj!

W projekcie nowelizacji ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, zakłada się wydłużenie tego okresu do 18 miesięcy.

Na ogół jednak pracownicy tymczasowi podpisują umowy na znacznie krótsze okresy. Niewątpliwym mankamentem tej formy zatrudnienia jest to, że nie zapewnia ona pełnej ochrony macierzyństwa. Umowę z pracownicą, która jest w ciąży, rozwiązuje się w przewidzianym terminie. Trudno też załatwić kredyt w banku, telefon komórkowy w systemie abonamenckim lub kupić coś na raty, bo banki i instytucje parabankowe (choć nie wszystkie) wymagają od kredytobiorców poświadczeń o stałych dochodach.

Uwaga!

Niektóre liczące się agencje podpisują czasem umowy z firmami branż telekomunikacyjnej, finansowej czy ubezpieczeniowej, na mocy których pracownicy tymczasowi mogą korzystać z ich usług na takich samych prawach, jak etatowcy.

Jakie przepisy

Wobec pracowników tymczasowych stosuje się w Polsce takie same przepisy, jak wobec pracowników stałych. Zapewnia to w sensie prawnym Ustawa z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.

W myśl tych przepisów, pracownik tymczasowy to taki, który jest zatrudniony przez agencję pracy tymczasowej, ale wykonujący zadanie na rzecz tzw. pracodawcy użytkownika i wykonujący pod jego kierownictwem zadania o charakterze:

- sezonowym,

- okresowym,

- doraźnym,

lub takie, których terminowe wykonanie przez pracowników zatrudnionych bezpośrednio w firmie pracodawcy nie byłoby możliwe, względnie takie, których wykonanie należy do obowiązków nieobecnego pracownika pracodawcy.

Gdzie szukać

Najlepiej w agencjach pracy tymczasowej. Ich pełny wykaz znajdziemy w Krajowym Rejestrze Agencji Zatrudnienia na stronie internetowej:

lub na portalu Publicznych Służb Zatrudnienia Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej:

i na stronach wojewódzkich urzędów pracy.

Uwaga! W Polsce jest zarejestrowanych ponad 2 tys. niepublicznych agencji zatrudnienia, ale w praktyce aktywnie działa ok. 250-300 liczących się na rynku pracy. Warto pamiętać, że im większa agencja więcej jej terenowych oddziałów, tym prędzej można w niej znaleźć zatrudnienie. Ale nie należy pomijać także małych, lokalnych, bo i w nich można trafić na ciekawą ofertę.

Jak szukać pracy

Najlepiej systematycznie, czyli codziennie przeglądać strony internetowe agencji, bo w każdej chwili mogą się tam pojawić nowe oferty. Ale nie każdy ma komputer i może kontaktować się za pomocą e-maila. Można więc kontaktować się telefonicznie z różnymi agencjami i zarejestrować w nich jako osoba poszukująca pracy. Wymaga to wypełnienia prostej ankiety. Gdy nasze dane personalne znajdą się w bazie danych agencji, w razie pojawienia się odpowiedniej oferty (w ankiecie trzeba określić, czego szukamy, jakie mamy przygotowanie zawodowe, kwalifikacje itp.), zostaniemy o tym powiadomieni.

Większe agencje mają już rozbudowane bazy danych i gdy pojawia się ofe-rta od pracodawcy poszukującego konkretnych pracowników, korzystają w pierwszej kolejności z tych danych.

Uwaga! pułapki

Gdy dostajemy informację, że jest dla nas oferta, trzeba agencję odwiedzić osobiście, aby spisać umowę o pracę. To najważniejszy moment przy załatwianiu formalności.

Pamiętaj!

Nie wolno składać żadnych podpisów w ciemno! Najpierw trzeba zapoznać się szczegółowo z wymaganiami i warunkami pracy, jakie proponuje pracodawca użytkownik, u którego będziemy zatrudnieni.

Co prawda umowę o pracę podpisujemy z agencją, ale ona musi wcześniej uzgodnić poszczególne elementy tej umowy z pracodawcą użytkownikiem. Jest to więc swego rodzaju układ trójstronny i warto dopilnować, czy wszys-tko zostało uzgodnione zgodnie z przepisami, żeby potem nie było nieporozumień.

Agencja pracy tymczasowej uzgadnia z pracodawcą użytkownikiem na piśmie:

- rodzaj pracy, która ma być powierzona pracownikowi tymczasowemu,

- wymagania dotyczące kwalifikacji koniecznych do wykonania pracy,

- przewidywany okres wykonywania pracy,

- wymiar czasu pracy,

- miejsce wykonywania pracy,

- wynagrodzenie,

- warunki wykonywania pracy w zakresie dotyczącym bezpieczeństwa i higieny pracy,

- zakres informacji dotyczących przebiegu pracy tymczasowej i przekazywania ich agencji, tak, aby mogła ona właściwie naliczać wynagrodzenie,

- zakres przejęcia przez pracodawcę użytkownika obowiązku dotyczącego wypłacania należności na pokrycie kosztów podróży służbowych,

- można też z góry uzgodnić kwestię dotyczącą udzielania pracownikowi tymczasowemu urlopu wypoczynkowego, a także wszystkie inne kwestie, które zdaniem obu stron są istotne.

Uwaga!

Wszystkie te uzgodnienia muszą być przedstawione przez age-ncję osobie mającej podjąć pracę tymczasową przed podpisaniem z nią umowy.

Pamiętaj!

Jeśli pracownik agencji próbuje ci wmówić, że którąś z wymienionych spraw uzgodnisz sobie już na miejscu w firmie pracodawcy, nie zgadzaj się na to! Umowa powinna być kompletna i nie pozostawiać żadnych niedomówień lub nieustalonych kwestii. Leży to w interesie wszystkich zainteresowanych stron.

Co warto wiedzieć

Zapoznając się z warunkami pracy, pamiętaj, że pracownikowi tymczasowemu nie można zlecić wykonania:

- pracy szczególnie niebezpiecznej (rodzaje tych prac dla poszczególnych branż określają odrębne ministerialne rozporządzenia),

- pracy na stanowisku, na którym jest zatrudniony pracownik uczestniczący w strajku,

- pracy na stanowisku, z którego w ciągu ostatnich trzech miesięcy został zwolniony pracownik z przyczyn niedotyczących tego pracownika.

Jaka umowa

Agencja pracy tymczasowej zatrudnia pracowników tymczasowych na podstawie umowy o pracę na czas określony lub umowy na czas wykonania określonej pracy.

Ważne! Powinna być ona sporządzona na piśmie i wyraźnie określać strony umowy, rodzaj umowy i datę jej zawarcia. Powinna wskazywać, kto jest pracodawcą użytkownikiem, jaki jest okres wykonywania pracy tymczasowej na jego rzecz, jakie są warunki zatrudniania pracownika, a więc w zasadzie wszystkie wymienione wyżej punkty uzgodnione przez agencję z pracodawcą użytkownikiem.

Pamiętaj!

W umowie powinna być jas-no sprecyzowana wysokość wynagrodzenia oraz termin i sposób jego wypłacania przez agencję!

Można też przewidzieć możliwość wcześniejszego jej rozwiązania przez każdą ze stron:

- za trzydniowym wypowiedzeniem, jeśli umowa została zawarta na okres nieprzekraczający 2 tygodni,

- za jednotygodniowym wypowiedzeniem, jeśli została zawarta na okres dłuższy niż 2 tygodnie.

Uwaga!

Pracownik tymczasowy zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony jest:

- w pełni ubezpieczony,

- okres zatrudnienia wlicza mu się do stażu pracy,

- ma prawo do urlopu w wymiarze 2 dni za każdy przepracowany miesiąc. W razie niewykorzystania tego urlopu, należy mu się za niego lub za jego niewykorzystaną część ekwiwalent pieniężny.

Ważne!

Zdarza się, że agencje proponują pracę tymczasową w oparciu o umowy cywilnoprawne. To bardzo niekorzystna propozycja, zwłaszcza dla osób nieubezpieczonych z innego tytułu niż np. emerytura czy renta i wręcz niedopuszczalna, jeśli powierzone im zadania mają charakter normalnej pracy, np. przy produkcji, w transporcie itp. Jeśli zdarzy się wypadek, a tego nigdy nie można wykluczyć, będzie trudno uzyskać odszkodowanie, nie mówiąc już o leczeniu czy rencie.

Pamiętaj!

Ustawa o zatrudnianiu pracowników tymczasowych mówi, że w okresie pracy nie mogą być traktowani gorzej niż pracownicy zatrudnieni bezpośrednio w firmie na takich samych lub podobnych stanowiskach pracy.

To oznacza, że:

* otrzymują takie samo wynagrodzenia za pracę, mają prawo do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, nocnych i za czas niezawinionego przez nich postoju w pracy,

* otrzymują na tych samych zasadach odzież i obuwie robocze, środki ochrony indywidualnej oraz napoje i posiłki profilaktyczne,

* mają prawo i obowiązek uczestniczenia w szkoleniach bhp, a jeżeli wykonują pracę dłużej niż 6 tygodni, mają także dostęp do organizowanych przez pracodawcę szkoleń, których celem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych,

* mają prawo do korzystania z urządzeń socjalnych pracodawcy użytkownika na zasadach przewidzianych dla pracowników stałych.

Nowe propozycje i stare regulacje

Stowarzyszenia zrzeszające agencje pracy tymczasowej, np. Związek Agencji Pracy Tymczasowej (ZAPT), a także związki pracodawców od dawna zabiegają o znowelizowanie ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, dostosowanie jej do aktualnej sytuacji na rynku pracy, zwłaszcza w warunkach kryzysu gospodarczego.

W projekcie, którym zajęła się m.in. sejmowa komisja Przyjazne Państwo, znalazły się ważne dla pracodawców i pracowników regulacje, np. wydłużenie możliwości zatrudniania u tego samego pracodawcy z 12 do 18 miesięcy czy rezygnacja z art. 8 ust. 3 ustawy zabraniającego zatrudniania pracownika tymczasowego na stanowisko, z którego w ostatnich 3 miesiącach został zwolniony pracownik z przyczyn niezależnych od tego pracownika. Obecnie projektem zajmuje się podkomisja prawa pracy w sejmowej komisji polityki społecznej i rodziny.

Gdzie szukać przepisów

Działalność agencji pracy tymczasowej w Polsce regulują następujące akty prawne:

Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. 2004 nr 99 poz. 1001)

Ustawa z 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 164, poz. 1366)

Ustawa z 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2009 r., nr 6, poz. 33)

Ustawa z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz.U. z 2003 r. nr 166, poz. 1608)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 26 stycznia 2009 r. w sprawie agencji zatrudnienia (Dz.U. nr 17, poz. 91)

Ustawa z 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz. U. z 2006 r., nr 79, poz. 550)

Konwencja 181 Ogólnej Międzynarodowej Organizacji Pracy

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie pracy tymczasowej (Dziennik Urzędowy UE nr 327/14 z 5. 12. 2008 r.)